Υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ διατροφής και εμφάνισης καρκίνου;

Ο καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Το 2017, 9,6 εκατομμύρια άνθρωποι υπολογίζεται ότι πέθαναν από τις διάφορες μορφές καρκίνου. Κάθε 6ος θάνατος στον κόσμο οφείλεται στον καρκίνο, καθιστώντας τον τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου – μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που όλο και περισσότερα περιστατικά καρκίνου καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε εμείς οι διαιτολόγοι, μιας και η διατροφή είναι ένας από τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες εμφάνισης και έκβασης της νόσου. Οι ερευνητές υπολογίζουν επί του παρόντος ότι η διατροφή μπορεί να ευθύνεται για περίπου στο 30% των θανάτων από καρκίνο, παρόμοιο με τον αριθμό που οφείλεται στο κάπνισμα. Η διατροφή, λοιπόν, είναι απαραίτητο μέρος της θεραπείας, της αποκατάστασης και της πρόληψης του καρκίνου.

Εκτός από τη νόσο, οι αντινεοπλασματικές θεραπείες και/ή οι χειρουργικές επεμβάσεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη διατροφική κατάσταση των ασθενών. Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας , περισσότερο από το 50% των ασθενών εμφανίζουν δυσγευσία, ναυτία, έμετο και βλεννογονίτιδα, ενώ οι επιπλοκές που σχετίζονται με την ακτινοθεραπεία είναι επίσης συχνές. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι η κακή διατροφική κατάσταση αυξάνει τη χειρουργική νοσηρότητα και τις μετεγχειρητικές επιπλοκές. Γι’αυτό, κατάλληλες διατροφικές παρεμβάσεις κρίνονται απαραίτητες για την όσο γίνεται αντιμετώπιση των παρενεργειών και την ανακούφιση του ασθενούς.

Η απώλεια βάρους είναι συχνά το πρώτο σημάδι των διατροφικών αλλαγών που συμβαίνουν στην πορεία της νόσου και σχετίζεται με κακή πρόγνωση, μειωμένη ποιότητα ζωής και νοσηρότητα. Το κύριο διατροφικό πρόβλημα στον καρκίνο είναι η απώλεια μυϊκής μάζας, που αναγνωρίζεται ως προγνωστικός παράγοντας της χαμηλότερης ποιότητας ζωής, της μειωμένης λειτουργικότητας, των χειρουργικών επιπλοκών και της συντόμευσης της επιβίωσης. Ένα μεγάλο ποσοστό των καρκινοπαθών εμφανίζουν την λεγόμενη καρκινική καχεξία (πολυπαραγοντικό σύνδρομο που ορίζεται από μια συνεχιζόμενη απώλεια σκελετικής μυϊκής μάζας και δεν μπορεί να αντιστραφεί πλήρως με τη συμβατική διατροφική υποστήριξη). Συχνές είναι επίσης οι περιπτώσεις που ασθενείς εμφανίζουν υποσιτισμό και σαρκοπενία. Η έγκαιρη ανίχνευση του υποσιτισμού, της σαρκοπενίας και της καχεξίας θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας πολυτροπικής προσέγγισης για τη βελτίωση και των ογκολογικών αποτελεσμάτων αλλά και της ποιότητας ζωής αυτών των ασθενών. Ο στόχος της διατροφικής παρέμβασης στον καρκίνο επικεντρώνεται στον εντοπισμό και τη θεραπεία του υποσιτισμού, τη διατήρηση ή τη βελτίωση της μυϊκής μάζας, καθώς και την παρέμβαση όποτε είναι δυνατόν για την αντιμετώπιση μεταβολικών και διατροφικών διαταραχών που εμποδίζουν την ανάρρωση και την επιβίωση σε αυτά τα άτομα.

Πολλές επιδημιολογικές μελέτες, επίσης, έχουν συσχετίσει σταθερά την άφθονη κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια και ξηρούς καρπούς με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης διαφόρων μορφών καρκίνου,όπως καρκίνο του μαστού,του προστάτη,του πνεύμονα αλλά κυρίως για τους καρκίνους του γαστρεντερικού σωλήνα. Μελέτες δείχνουν ότι έως και το 75% των καρκίνων του παχέος εντέρου, θα μπορούσε να προληφθεί αυξάνοντας την ποσότητα φυτικής τροφής στη διατροφή. Επίσης, πλέον γνωρίζουμε πως τα επεξεργασμένα κρέατα θεωρούνται καρκινογόνα τύπου 1 (ΠΟΥ). Αυτό σημαίνει πως υπάρχει άμεση σύνδεση της διατροφής μας με την αναπτυξη καρκίνου.

Κρίνεται αναγκαίο, λοιπόν, να υπάρχει κατάλληλη διατροφική υποστήριξη του καρκινοπαθούς αλλά και διατροφική εκπαίδευση για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις διάφορες θεραπείες και αυτό μπορεί να γίνει μόνο από κατάλληλα εκπαιδευμένους διαιτολόγους που θα συμμετέχουν ενεργά στην ομάδα θεραπείας και υποστήριξης του ασθενούς.

Αθηνά Φλώρου

Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Μη χάσετε την ευκαιρία να εκπαιδευτείτε στην Διατροφική υποστήριξη στον Καρκίνο με το Cancer Nutrition*. Οι εγγραφές ξεκίνησαν!

*Δίνεται πιστοποίηση.