Νεανικός Διαβήτης-Τι χρειάζεται να γνωρίζουν οι γονείς.

Η παιδική ηλικία είναι περίοδος ανάπτυξης του οργανισμού και υιοθέτησης συνηθειών που μας ακολουθούν στην ενήλικη ζωή. Η διάγνωση μιας χρόνιας νόσου όπως του σακχαρώδη διαβήτη, δημιουργεί πολλές φορές συναισθηματική φόρτιση στο παιδί και την οικογένεια του. Το αρχικό σοκ και η πίεση συχνά οδηγούν σε ψυχολογικές μεταπτώσεις, οι οποίες υποχωρούν όταν υπάρχει η κατάλληλη υποστήριξη και καθοδήγηση.  Η συχνότητα εμφάνισης αυξάνεται συνεχώς παγκοσμίως, καθιστώντας την ανάγκη για καλύτερη εκπαίδευση, σύνταξη αρτιότερης ομάδα ειδικών επιστημόνων εξειδικευμένων στο σακχαρώδη διαβήτη.

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;

      Αποτελεί μια διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, λόγω έλλειψης της ινσουλίνης (μερικής ή πλήρης), ορμόνη απαραίτητη για να χρησιμοποιηθεί η ενέργεια που λαμβάνουμε από τις τροφές στο σώμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την συσσώρευση της γλυκόζης στο αίμα, δημιουργώντας υπεργλυκαιμία, δηλαδή υψηλές τιμές σακχάρου. Η υπεργλυκαιμία συνεπάγεται επιπλοκές όπως καρδιαγγειακά, νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, νεφροπάθειεα.

Διαβήτης τύπου 1

      Είναι μια αυτοάνοση πάθηση όπου το πάγκρεας σταματά να εκκρίνει ινσουλίνη και αυξάνεται το σάχαρο στο αίμα. Η διάγνωση μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμα και σε βρέφη. Τα αίτια δεν έχουν αποσαφηνιστεί αλλά ξεκινά με μια ανοσολογική αντίδραση προς τα β-κύτταρα του παγκρέατος καιρό πριν εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα. Έχει παρατηρηθεί ότι η αντίδραση αυτή ξεκινά αυτόματα ή μετά από κάποιο ερέθισμα (πχ ίωση, μόλυνση).

Διαβήτης τύπου 2

      Πάθηση όπου το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν τα κύτταρα στο σώμα δεν μπορούν να τη χρησιμοποιησουν. Η ραγδαία αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας συνοδεύεται σε κάποιες περιπτώσεις με εκδήλωση διαβήτη τύπου 2, δυσλιπιδαιμιών, υπέρτασης σε παιδιά και εφήβους καθιστώντας την πρόβλημα δημόσιας υγείας.

Κοινά Συμπτώματα

      Τα πιο συχνά συμπτώματα αφορούν την πολυουρία, την πολυφαγία και την πολυδιψία. Στο διαβήτη συχνά παρουσιάζονται απώλεια βάρους,κόπωση,θολή όραση, μώλωπες που αργούν να επουλωθούν, πόνος ή μούδιασμα στα χέρι ή τα πόδια. Στο διαβήτη τύπου 2 τα συμπτώματα είναι ήπια, κάποιες φορές και ανύπαρκτα. Η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

Θεραπεία

      Ο διαβήτης αντιμετωπίζεται με χορήγηση ινσουλίνης και υιοθέτηση υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Η φαρμακευτική ινσουλίνη χορηγείται στο σώμα με ένεση υποδορίως, κάτω από την επιδερμίδα, στο λίπος για καλύτερη απορρόφηση. Στο διαβήτη τύπου 1 η ινσουλίνη μπορεί να δοθεί και μέσω αντλίας συνεχούς έγχυσης, μια μικρή ηλεκτρομηχανική εξωτερική συσκευή, προηγμένης τεχνολογίας, που συνδέεται με το σώμα μέσω ενός λεπτού καθετήρα. Μπορεί εύκολα να μεταφερθεί μέσα σε μια θήκη, ζώνη, τσέπη.

Γιατί είναι σημαντικό να μετράω το σάκχαρο αίματος;

      Η καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη απαιτεί στενή συνεργασία με την διαβητολογική ομάδα ώστε να υπάρξει κατανόηση της νόσου, παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης αίματος, αποφυγή υπογλυκαιμικών ή υπεργλυκαιμικών επεισοδίων, προσαρμογή των μονάδων ινσουλίνης και βελτίωση της γλυκοζιλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Η πιο συχνή μέθοδος αυτοπαρακολούθησης περιλαμβάνει  καθημερινή μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης αίματος, σε διαφορετική χρονική στιγμή κάθε φορά (πριν ή μετά το γεύμα). Ο ακριβής αριθμός των μετρήσεων για έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης εξαρτάται από τον τύπο του διαβήτη, τη θεραπεία που ακολουθείται (διαιτητική ή φαρμακευτική αγωγή, θεραπεία με ινσουλίνη). Στον διαβήτη τύπου 1, πέρα από τους μετρητές σακχάρου αίματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης για παρακολούθηση της τάσης του σακχάρου, συσχέτιση με την επίδραση της τροφής και της άσκησης.

Υπογλυκαιμία

      Η υπογλυκαιμία θεωρείται η πτώση των επιπέδων γλυκόζης κάτω από 70mg/dl με ή χωρίς συμπτώματα. Στο διαβήτη τύπου 1 όπου παρουσιάζεται μεγαλύτερη διακύμανση του σακχάρου αίματος,  τα υπογλυκαιμικά επεισόδια είναι πιο συχνά, γι αυτό τα παιδιά και οι οικογένειες αυτών θα πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένες  ώστε να τις αντιμετωπίσουν άμεσα.

Tips στην υπογλυκαιμία:

Γιατί θέλουμε απλούς υδατάνθρακες;

      Οι υδατάνθρακες που περιέχουν ένα με δύο μόρια γλυκόζης διασπώνται άμεσα και απορροφώνται εύκολα από το έντερο.  γι αυτό και επαναφέρουν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος στα φυσιολογικά.

      Επιλέξτε: 15γρ λευκή ζάχαρη σε λίγο νερό (ζαχαρόνερο) ή 2 κ.γ. μέλι ή 120ml χυμό φρούτου ή αναψυκτικό κανονικό (αν είναι αεριούχο ανακινούμε πριν το καταναλώσουμε) ή 3-4 δισκία γλυκόζης ή καραμέλες φρουί ζελέ.

Υπεργλυκαιμία

      Η κατάσταση αυτή αφορά τα επίμονα υψηλά σάκχαρα, εκτός των φυσιολογικών ορίων πριν (80-120mg/dl) ή μετά από ένα γεύμα (έως 140mg/dl). Στα ιδιαίτερα υψηλά σάκχαρα >250mg/dl ελέγχουμε για πιθανή κέτωση (κετοξέωση). Κατάσταση απειλητική για τη ζωή.

Η σημασία της Διατροφής

      Η ποσότητα των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται το παιδί σας, εξαρτάται από την ηλικία, το βάρος και τις δραστηριότητες του. Στο διαβήτη η θεραπευτική διατροφική εκπαίδευση από εξειδικευμένο διατροφολόγο, αφορά βασικές γνώσεις και αρχές σωστής διατροφής, ώστε να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ γευμάτων ή σνακ και μονάδων ινσουλίνης, καλύτερος γλυκαιμικός έλεγχος και ποιότητα ζωής στο παιδί ή τον έφηβο.

      Όλα τα τρόφιμα δεν είναι ίδια. Διαφέρουν στο σχήμα, τη γεύση, το χρώμα και τις θρεπτικές ουσίες που μας προσφέρουν. Η καθημερινή διατροφή των παιδιών θα πρέπει να περιέχει τα τρία κύρια θρεπτικά συστατικά, δηλαδή υδατάνθρακες, πρωτείνες και  λίπη (μακροθρεπτικά). Άλλα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων αναγκαία σε μια υγιεινή διατροφή είναι οι βιταμίνες και τα ανόργανα άλατα (μικροθρεπτικά). Είναι σημαντικό στην καθημερινή διατροφή των παιδιών να υπάρχουν όλα τα θρεπτικά συστατικά, στις σωστές ποσότητες ώστε το σώμα να λαμβάνει την ενέργεια που χρειάζεται για την ανάπτυξη.

      Για τα παιδιά που λαμβάνουν ινσουλίνη, καλό είναι να μάθουν μαζί με τις οικογένειες τους να υπολογίζουν τους υδατάνθρακες των τροφίμων, ώστε να μπορούν με ακρίβεια να υπολογίσουν τις μονάδες ινσουλίνης που αναλογούν.

Ομάδες Τροφίμων

      Υπάρχουν έξη ομάδες τροφίμων, στις οποίες τα τρόφιμα μοιάζουν μεταξύ τους, γι αυτό και ονομάζονται ισοδύναμα (παρέχουν την ίδια δύναμη στον οργανισμό).  Αυτές είναι:

1. γάλα & τα γαλακτοκομικά
2. φρούτα
3. λαχανικά
4. ψωμί & δημητριακά
5. κρέας, αυγό, τυρί, ψάρι & θαλασσινά
6. έλαια & ξηροί καρποί

      Για τη διαχείρηση του διαβήτη και του σωματικού βάρους, ένας απλός και αποδοτικός τρόπος είναι ο σχεδιασμός του πιάτου μας (κανόνας πιάτου). Ο σχεδιασμός του πιάτου, δίνει τη δυνατότητα επιλογής των τροφίμων που θέλει το παιδί σας να καταναλώσει με τη χρήση ισοδύναμων, μεριάζοντας ταυτόχρονα το μέγεθος και το συνδυασμό αυτών. Στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής θα πρέπει στο πιάτο να υπάρχουν τρόφιμα από τις τρείς βασικές ομάδες (ομάδα κρέατος, λαχανικών, ψωμιού και δημητριακών).