Ο Ιδανικός χώρος εργασίας βοηθός στη μείωση του stress

Η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι νέες καταστάσεις που βιώνουμε όλοι μας τα τελευταία δύο χρόνια, εξαιτίας της πανδημίας, έχει φέρει την τηλεργασία και γενικά την εργασία από τον χώρο μας, όχι μόνο ως μία αναπόφευκτη ανάγκη, αλλά και ως έναν τρόπο ζωής. Οι γρήγοροι ρυθμοί και οι ανάγκες της σύγχρονης αυτής καθημερινότητας κάνουν  το stress να αποτελεί πλεόν έναν μόνιμο “φίλο” στη ζώη μας, ακόμα και από τα σχολικά μας χρόνια.

Θα μπορούσε άραγε το περιβάλλον, στο οποίο εργαζόμαστε και περνάμε πλέον τον περισσότερο χρόνο της ημέρας μας, να μας βοηθήσει να γίνουμε όχι μόνο αποδοτικοί, αλλά συνάμα συγκεντρωμένοι, ήρεμοι και χαλαροί;

Πώς θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την κατάλληλη διαμόρφωση του χώρου; Ποιοί παράγοντες θα συμβάλανε στο ιδανικό αποτέλεσμα;

Μετά από έρευνες έχει πλέον αποδειχτεί πως ο σχεδιασμός των γραφειακών χώρων παίζει ουσιαστικό ρόλο στην απόδοση των εργαζομένων, στη διάθεσή τους, ενώ παράλληλα είναι συνυφασμένο με την ποιότητα της ζωής  τους. Κάτι που φυσικά έχει σημαντικό αντίκτυπο στην επιχειρηματική παραγωγικότητα της επιχείρησης. Επίσης, μέσα από τις έρευνες αυτές φαίνεται πως το ποσοστό των ανθρώπων που εργάζονται σε κατάλληλους εργασιακούς χώρους είναι μικρό. Μία αιτία φυσικά είναι ο οικονομικός παράγοντας, αλλά σημαντικότερη αιτία αποτελεί η άγνοια. Η άγνοια των εργαζομένων, των εργοδοτών, αλλά ακόμα και των ανθρώπων που σχεδιάζουν και οργανώνουν τους χώρους αυτούς.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Cary Cooper, μέσα από το “Global Impact of Biophilic Design in the Workspace”, κατέληξε στο συμπέρασμα πως το 47% των εργαζομένων εργάζεται σε χώρους χωρίς φυσικό φωτισμό, το 58% δεν έχει επαφή με το περιβάλλον, ενώ το 7% δεν έχει καν παράθυρο. Η ίδια έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα πως: Το 44% των εργαζομένων επιθυμεί φυσικό φωτισμό, το 20% θέλει επαφή με το φυσικό στοιχείο, το 19% θέλει ησυχία, το 17% θέλει θέα στη φύση και το 15% αναζητά τα φωτεινά χρώματα.

“A room is not a room without natural light”

Ο φωτισμός του χώρου, η ησυχία, τα χρώματα ακόμα και των επίπλων, η θερμοκρασία, η επαφή με τη φύση βελτιώνουν σε μεγάλο βαθμό τη μείωση του stress, την παραγωγικότητα και τη συγκέντρωση του εργαζομένου. Το φυσικό φως μας ξεκουράζει, βελτιώνει την υγεία μας και τη διάθεσή μας.  Εάν το γραφείο μας έχει ανατολικό ή νότιο προσανατολισμό θα είναι αρκετά φωτεινό. Από την άλλη ο βόρειος προσανατολισμός χαρίζει ομοιόμορφο φωτισμό στον χώρο. Με τα κατάλληλα σκίαστρα μπορούμε να ρυθμίσουμε την ποσότητα του φωτισμού και να πετύχουμε το ιδανικό αποτέλεσμα.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η διάταξη των γραφείων, καθώς το φως δεν πρέπει να βρίσκεται απέναντι από τον εργαζόμενο και πίσω από τον υπολογιστή του γιατί θα κουράζει τα μάτια του, αλλά ούτε να έρχεται από πίσω του και να δημιουργεί σκιά επάνω στην οθόνη και την επιφάνεια εργασίας του. Εάν δεν υπάρχει δυνατότητα για φυσικό φωτισμό στον εργασιακό χώρο, η τεχνολογία σήμερα μας δίνει, ως αμέσως επόμενη εναλλακτική, τη δυνατότητα να μιμηθούμε τις συνθήκες του φυσικού φωτισμού με τη χρήση λαμπτήρων φθορισμού και led.

Το φως του ηλίου μπορεί επίσης να συμβάλει στην θερμοκρασία του χώρου, καθώς ζεσταίνει το χώρο, κάτι που το θέλουμε τους χειμερινούς μήνες αλλά αντιθέτως όχι τους καλοκαιρινούς. Για τον λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια έχουν υιοθετηθεί οι εξωτερικές περσίδες στις όψεις των κτιρίων – γραφείων. Εκτός από τον φυσικό φωτισμό του χώρου, απαραίτητος είναι και ο φυσικός αερισμός του, καθώς οι εργαζόμενοι σε κτίρια με τεχνικό κλιματισμό και αερισμό καταλήγουν να έχουν προβλήματα υγείας.

Φυσικά, δε μπορούμε να παραλείψουμε τη σημασία των χρωμάτων στο χώρο. Υπάρχουν χρώματα που μας δημιουργούν χαρά, μας δίνουν ενέργεια ή ηρεμία. Άλλα μας μεταφέρουν ένταση, νευρικότητα, θλίψη, άγχος ή/και εκνευρισμό. Καθώς λοιπόν τα χρώματα έχουν μεγάλη επιρροή στην ψυχολογία του ανθρώπου, χρειάζεται πολλή προσοχή στην επιλογή τους, όχι μόνο επάνω στις επιφάνειες των κτιρίων,αλλά και των επίπλων και λοιπών στοιχείων (πχ κάδρα, κουρτίνες κ.α.).

Ένας ακόμα πολύ σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά την απόδοσή μας είναι ο θόρυβος. Η δυσκολία συγκέντρωσης, η ένταση, η κούραση και άλλα συμπτώματα όπως ο πονοκέφαλος είναι από τα συνήθη χαρακτηριστικά του προβλήματος της ηχορύπανσης. Ευτυχώς, σήμερα υπάρχει πληθώρα ηχομονωτικών υλικών που μπορούν να τοποθετηθούν στους τοίχους και στις οροφές, αλλά ακόμα και ανάμεσα από τις θέσεις εργασίας, ώστε να αντιμετωπιστεί σχετικά εύκολα ο παράγοντας θόρυβος.

Αντίστοιχα, σημαντικό με την ησυχία είναι και η ιδιωτικότητα. Η δυνατότητα της απομόνωσης, έστω και στον κοινό εργασιακό χώρο αλλά με την κατάλληλη διάταξη των γραφείων και των ενδιάμεσων χωρισμάτων, εξασφαλίζει τη συγκέντρωση χωρίς απαραίτητα να εμποδίζει τη συνεργασία και την ομαδικότητα, όταν αυτή είναι αναγκαία.

Εξίσου πολύ σημαντικά αν και λιγότερο αναγνωρισμένα είναι τα οφέλη από την επαφή με τη φύση. Η θέα ενός φυσικού τοπίου, ένα εσωτερικό αίθριο, ή ένας κήπος χαρίζει ψυχική υγεία ακόμα και με επαφή μόνο στο διάλειμμα από την εργασία. Η μόδα της πράσινης στέγης αλλά και των πράσινων όψεων των κτιρίων,
όχι μόνο δείχνουν σεβασμό προς το περιβάλλον, όχι μόνο χαρίζουν δροσιά στο κτίριο και στο εσωτερικό των χώρων (και συμβάλουν στην οικονομία της ενέργειας), αλλά δίνουν ζωή και ενέργεια στους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στο κέλυφος του κτιρίου.

Πάντα βέβαια υπάρχει και η εξαίρεση στον κανόνα, καθώς το κάθε επάγγελμα έχει τις δικές του απαιτήσεις για παραγωγικότητα και δημιουργία κατάλληλων εργασιακών συνθηκών, όπως για παράδειγμα κάποιος που εργάζεται σε ένα φωτογραφείο, ή σε ένα νυχτερινό μαγαζί.

Για αυτό, πριν τη διαμόρφωση του εργασιακού σας χώρου, καλό είναι να ζητάτε τη συμβουλή των ειδικών, που θα σας βοηθήσουν να έχετε όσο γίνεται ένα περιβάλλον που θα σας καθιστά πιο παραγωγικούς.

Σοφία Κουκουζέλη Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ