Καρκίνος & Διατροφή

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα περισσότερα νέα περιστατικά καρκίνων αφορούν στον καρκίνο του μαστού, τον καρκίνο του πνεύμονα, τον κολορθικό καρκίνο και τον καρκίνο του προστάτη. Μάλιστα, μέχρι το 2040 , τα νέα περιστατικά καρκίνου αναμένονται να αυξηθούν και να ξεπεράσουν τα 30 εκατομμύρια παγκοσμίως. Πώς συνδέεται όμως η διατροφή με τα περιστατικά καρκίνου;

Είναι γνωστό πως ένα μεγάλο ποσοστό περιστατικών καρκίνου αποδίδονται στον αυξημένο δείκτη μάζας σώματος.
Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού, γυναικολογικών καρκίνων, καθώς και καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος.

Οι διατροφικές μας συνήθειες φαίνεται πως αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση πολλών τύπου καρκίνου.
Πιο συγκεκριμένα,  σημαντικό ποσοστό καρκίνων του παχέος εντέρου, κεφαλής και τραχήλου, αλλά και γυναικολογικών καρκίνων θα μπορούσε να έχει προληφθεί
με την αύξηση της κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης, φρούτων και λαχανικών, καθώς και με τη μείωση της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών, αλλά και επεξεργασμένων κρεάτων.

Από την άλλη, οι ασθενείς που υπόκεινται σε θεραπεία μπορεί να βιώσουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες είτε λόγω του ίδιου του καρκίνου, είτε των φαρμάκων είτε
των παρενεργειών της θεραπείας. Μία από τις πιο συχνές και σοβαρές επιπλοκές του καρκίνου, αλλά και των θεραπειών αντιμετώπισης του, είναι η δυσθρεψία.

Ο επιπολασμός της δυσθρεψίας και της απώλειας βάρους στους ογκολογικούς ασθενείς κυμαίνεται από 20% έως 70%, αναλόγως του είδους καρκίνου και του σταδίου της νόσου.
Τα μεγαλύτερα ποσοστά δυσθρεψίας παρατηρούνται σε ασθενείς με καρκίνο του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος, καθώς και με καρκίνο πνεύμονα και παγκρέατος.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως το 60–85 % των ασθενών με καρκίνο ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος θα αντιμετωπίσει τουλάχιστον ένα διατροφικό πρόβλημα από τη
διάγνωση της νόσου μέχρι και την ολοκλήρωση των θεραπειών.  Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως σε πολλούς ασθενείς παρατηρούνται διατροφικές ελλείψεις, ήδη από τη φάση
της διάγνωσης της νόσου, με το 51% των ασθενών να αναφέρει διαταραγμένη διατροφική πρόσληψη, το 40% ανορεξία, ενώ το 65% αναφέρει ακούσια απώλεια βάρους κατά τη
διάρκεια των τελευταίων 6 μηνών.

ΑΙΤΙΕΣ ΔΥΣΘΡΕΨΙΑΣ

Αν και οι αιτίες είναι συνήθως πολυπαραγοντικές, κύριες αιτίες δυσθρεψίας είναι οι εξής:

• Δυσφαγία
• Ξηροστομία
• Εντερική Απόφραξη
• Δυσαπορρόφηση
• Διαταραχές στην κινητικότητα εντέρου
• Ναυτία / Έμετος
• Πόνοι
• Μεταβολές στην όρεξη, γεύση και όσφρηση

Η διαχείριση της δυσθρεψίας που σχετίζεται με τον καρκίνο θα πρέπει να βασίζεται σε μία διατροφή που να αποτελείται από επαρκή και καλής ποιότητας πρωτεΐνη, ποικιλία
τροφίμων, φρούτα και λαχανικά πλούσια σε αντιοξειδωτικά, καθώς και από τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες, όπως είναι οι ξηροί καρποί, καθώς και από τρόφιμα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα.

Στόχος είναι η αποφυγή απώλειας μυϊκής μάζας,  η περαιτέρω απώλεια βάρους του ασθενούς, όπως επίσης η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού του και να ξεπεραστεί μέχρι ένα βαθμό η
αδυναμία και η κούραση, ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στην ιατρική θεραπεία.

Ωστόσο, μόνο ένας στους τρεις νοσηλευόμενους ογκολογικούς ασθενείς που βρίσκονται σε διατροφικό κίνδυνο, λαμβάνει διατροφική υποστήριξη, γεγονός που δεικνύει την επιτακτική
ανάγκη έγκαιρης αξιολόγησης των ασθενών αυτών και την οργάνωση διεπιστημονικών ομάδων που θα εστιάσουν στην αποτελεσματική διατροφική ενίσχυση των ασθενών αυτών.

 Dr. Ειρήνη Λιδωρίκη Διαιτολόγος – Διατροφολόγος